مد گرایی در اسلام

مد گرایی از منظر اسلام

^{رسالت اسلام به عنوان یک مکتب کامل الهی، پاسخگویی صحیح به تمام خواستهای فطری و نیازهای اصیل انسانی است. بر این اساس، در مجموعه تعالیم اسلامی ـ از جمله در آیات قرآنی ـ به مسئلة زینت و زیبایی عنایتخاصی مبذول شده است. از تأمل در این بخش از معارف اسلامی، چند اصل کلی مربوط به موضوع خودآرایی و زینت به دست میآید:}

^{1. حس زیبایی یکی از ویژگیهای مخصوص انسان است که ریشه در فطرت او دارد و به اقتضای این امر، از دیدن هرگونه زیبایی لذت میبرد. بیتردید منشأ تمام هنرهای انسانی همین حسّ است که در هر دوره, موجب به وجود آمدن دستآوردهای ارزشمند هنری میشود. بنابراین استعداد و درک زیبایی، از جمله مواهب به ودیعت نهاده شده در وجود انسان است که به برکت آن، وی قادر است از طریق مطالعه و تأمّل در ظرافتهای زیبای نظام آفرینش، زمینة کمال روحی و معنوی خود را فراهم سازد.}

^{2. خودآرایی و زینت به عنوان بخشی از حس زیبایی، نه تنها آثار بسیاری در روح و روان فرد دارد؛ بلکه موجب تعالی و رشد افراد جامعه نیز میشود. در مقابل پرهیز از خودآرایی، پریشانی و ژولیدگی چون با خواست فطری انسان در تعارض است، به تدریج اثرات منفی در روان او به جای میگذارد که افسردگی روحی، عدم تعادل روانی، بیتوجهی به نعمتها، سرکوبی علائق طبیعی و.. . از جمله آنها است. از آنجا که این امور، در نهایت به سلامت زندگی فرد و نظام اجتماعی، زیانهای جبران ناپذیری متوجه میسازد؛ لذا در احکام اسلامی به شیوههای مختلفی با اینگونه رفتارها مقابله شده است. برای مثال در سیره اولیای الهی، همواره با این منطق غلط ناآگاهان ـ که پرهیز از خودآرایی را دلیل وارستگی از قید نفس و بیاعتنایی به زخارف دنیوی به حساب میآورند ـ به طور جدی برخورد شده است؛ زیرا این کار علاوه بر اینکه موجبات نفرت دیگران را فراهم میآورد، با اصل عزّت نفس و کرامت و منزلت انسانی همخوانی ندارد. امام علی(ع) میفرماید: ( التجمل من اخلاق المؤمنین) شرح غرر و درر آمدی، ج 1، ص 307، حدیث 1175 «خودآرایی از ویژگیهای خاص انسانهای مؤمن است».}

^{3. در رهنمودهای پیشوایان اسلام در مورد خودآرایی، به موارد زیادی تصریح و تأکید شده است از جمله لباس تمیز و آراسته، شانه کردن موی سر و صورت، نظافتبدن، خوش بو کردن بدن و لباسها، پرهیز از کارهایی که دون شأن انسان مؤمن است و...}

^{4. هرچند اسلام توصیه به خودآرایی دارد؛ اما هرگز این امر را منحصر به زینت ظاهر نمیکند؛ بلکه آراستگی به فضایل معنوی و اخلاقی را ـ که زمینهساز سعادت و کمال روحی او هستند ـ مهمتر از آراستگی ظاهر میشمارد. به عبارت دیگر، اسلام با تعالیم حیاتبخش خود، نخست به ایجاد اعتدال در اخلاق و فضیلتهای روحی میپردازد و پیروان خود را به درک زیباییهای ما ورای عالم ماده رهنمون میکند و آنان را از گرفتارشدن به هرگونه سطحینگری، در این مسئله نجات میبخشد. در عین حال تلاش میکند که افراد، فقط به زینت ابعاد ظاهری جسم و محیط زندگی خود نپردازند. در اشاره به چنین واقعیتی امام علی(ع) میفرماید: «زینه البواطن اجمل من زینه الظواهر»؛ همان، ج 4، ص 117، ح5503 «زینت درونی از زینت ظاهر بسیار زیباتر است». چه اینکه هم از نظر تأثیر و هم از نظر ماندگاری، زینت درونی در کمال حقیقی انسان مؤثرتر است.}

^{5. گرچه در مجموعه تعالیم اسلامی به خودآرایی توصیه و تأکید فراوان شده است، اما به جهت در امان ماندن از عوارض منفی افراط و تفریط در خودآرایی و مدگرایی، حدود و چهارچوب خاصی نیز برای آن تعیین شده است. برای مثال تأکید شده که وسیله خودآرایی یا محیطآرایی باید حلال باشد؛ از راه مشروع تهیه شود؛ همیشه سبب اسراف در سرمایهها و استعداد نباشد؛ از هرگونه شائبه تجملپرستی و جنبه خودنمایی داشتن به دور باشد؛ به گونهای نباشد که زمینه تحریک هواهای نفسانی و امیال جنسی دیگران را فراهم کند؛ به صورت تقلید کورکورانه از دیگران انجام نگیرد و... در یک کلام از بررسی تعالیم اسلامی به دست میآید که اسلام نه تنها خودآرایی را منع نمیکند؛ بلکه به شیوة معقول و منطقی بر آن تأکید می ورزد . در عین حال همیشه و در همه حال، از افراط و تفریط در هر چیزی منع میکند.}

<sup>خداوند انسان را به گونه ای آفریده که همیشه از حالت یک نواختی گریزان بوده و دائماً در پی تحول و نوآوری می باشد و همین ویژگی انسان بود که انسان را به مراتب عالیه حقیقت و علوم مختلف آن هدایت نموده است و روز به روز بر اکتشافات و تحولات او افزوده می شود و او را از یک زندگی یکنواخت و خسته کننده به یک زندگی پر تحرک، جذاب، شاداب و متنوع سوق داده است. از اینجاست که پیروی انسان از مد را می توان در جنبه زیبایی خواهی، تنوع پسندی و کمال جویی که ریشه در وجود او دارد و جزء لاینفک وجودی او محسوب می شود، جستجو کرد.

اگر چه امروز بعضی مدها وارداتی و غیر بومی می باشند اما نمی توان مد را فقط به معنای قرضی و وارداتی نامید. اگر مد را در زمینه های مختلف حاصل خلاقیت و نو آوری خود بدانیم، درک درست، حقیقی و شیرینی از مد خواهیم داشت.

وقتی لایه های زیرین جامعه متحول می شود، این تحول لایه های زیرین خودشان را در چیزی بنام مد ظاهر می سازند. یعنی مد در حقیقت بازتاب و انعکاس تحول فرهنگی در سطح جامعه می باشد و به همین دلیل است که اگر بخواهیم بگوییم عمر یک مد تا چه اندازه ای است و یا به عبارت دیگر یک مد تا چه اندازه ماندگاری دارد، باید به تحول و ماندگاری و تغییر لایه های زیرین فرهنگی جامعه برگردیم.</sup>

^{هر زمان که لایه های زیرین متحول شد، در مد هم تغییر و تحول ایجاد خواهد شد. اگر باور داشته باشیم که انسان تحول و تنوع خواه است و دائماً در پی خلاقیت و نوآوری می باشد، مد هم به تبع آن تحول خواه و دائماً طبق زمان تغییر خواهد کرد. روزی در جامعه تلویزیونی وجود نداشت و مردم از این گزاره فرهنگی محروم بودند و مد هم طبق مقتضیات آن زمان شکل می گرفت.وقتی تلویزیون به عنوان یک گزاره فرهنگی مهم و تأثیرگذار وارد میدان شد، به تبع مد هم طبق این گزاره (که لایه های زیرین جامعه را متحول کرد) تغییر کرد و مدهای جدیدی بوجود آمد. امروز اینترنت جای خود را به جای تمام گزاره های فرهنگی چه در زمینه اطلاع رسانی چه در زمینه تأثیر گزاری (اگر چه گزاره های دیگر هم وجود دارند و تأثیرات خود را می گذارند) یعنی یک ارتباط گسترده و همه جانبه فرهنگی پا به میدان تحول گذاشت.}

^{قبل از تلویزیون مردم وابسته به یک فرهنگ بودند، بعد از تلویزیون ارتباط آنها به چند فرهنگ دیگر گسترش پیدا کرد و اما در عصر اینترنت یک انسان می تواند بدون هیچ محدودیت و کمترین صرف وقت به تمامی فرهنگهای جهانی و بعضاً متضاد با فرهنگ خودی و بومی دسترسی داشته باشد. این یک مقوله بسیار پیچیده و ماهرانه است هم در زمینه ساختار و تحولات فرهنگی و هم بازتاب و انعکاس آن که مد باشد.
امروز جوان ما خود را در مقابل فرهنگها و مدهای مختلف می بیند. اگر دیروز جامعه فقط ارتباط با یک فرهنگ و یا چند فرهنگ داشت، شاید بهتر می توانست مدی که برخواسته از فرهنگ بومی و خودی باشد را انتخاب کند، اما امروز این مسئله به مراتب سخت تر و پیچیده تر است.}

<sup>نکاتی که می توان بعنوان مهمترین مسئله در بحث مد به آن اشاره کرد عبارتند از:

1- هیچگاه مد یا همان پدیده های نو در ظاهر، رفتار و کردار افراد دفعتاً به وجود نمی آید.

2- اگر مد را به معنای خلاقیت و نوگرایی بنامیم، بسیاری از تحلیل های غلط و نادرستی که نسبت به این مسأله ارائه می شود، حل خواهد شد.

3- اگر مد را بازتاب و انعکاس لایه های زیرین جامعه بنامیم، پس مد جزء لاینفک و جدا نشدنی جامعه قلمداد می شود.
4- بعضی اوقات مد برخواسته از جنبشهای اجتماعی نیست بلکه تأثیر خاصی از یک فیلم و یا یک بازیکن (مثلا فوتبال) می باشد.

5- مد به دو دسته تقسیم می شود: الف) گاهی جعلی است (مدی که از مبانی فکری یک جامعه دیگری است و یا به عبارت دیگر یک حرکت تقلیدی است)، ب) گاهی اصیل و ریشه دار است (مدی است که از لایه های زیرین جامعه و فرهنگ بومی نشأت می گیرد.)</sup>

^{مد هر بار با کمی تغییر، رنگ و بوی زندگی آدم‌ها را تغییر می‌دهد؛ اتفاق تازه‌ای که می‌خواهد آداب یکسان، اندیشه‌های همگون هنری و آیین‌های هم‌شکل را عرضه کند. همه جا تبلیغ می‌شود، بهترین کت و شلوار چنین است و بهترین ساعت این است و... در این میان کسانى به سود بیشتری مى‌رسند که مد را سریع شناسایى کنند.}

 ^{این در شرایطی است که برای دنیای غرب طراحی، تولید و عرضه مد بیشتر جنبه اقتصادی دارد و رواج مد با تبلیغات گسترده رسانه‌های جهانی از عوامل رونق تجارت و بهره‌مندی اقتصادی این کشورهاست.}

^{چندى پیش که دولت دستور ساماندهى مد و لباس را به وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاى دولتى ابلاغ کرد و بر اساس آن، وزارتخانه‌هاى تعاون، رفاه و صنایع و معادن مکلف شدند در تأسیس تعاونى، اعطاى مجوز فعالیت و استفاده از تسهیلات دولتى، طراحان و تولیدکنندگان پارچه و لباس مبتنى بر الگوهاى اسلامى را در اولویت قرار دهند، بسیارى اعتقاد داشتند اجراى این مصوبه ممکن نخواهد بود، چرا که مد در جامعه برگرفته از سلیقه است که مقطع زمانى کوتاهى دارد و به همان سرعت که به‌وجود مى‌آید، از بین خواهد رفت.}

 ^{این در حالی است که بر اساس ماده یک قانون ساماندهى مد و لباس، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى موظف است براى پى‌ریزى ساختار مدیریتى این طرح، کمیته‌اى متشکل از۱۰ نفر را برای ساماندهی مد و لباس تشکیل دهد.}

^{هرچند که مد همه چیز و همه کس، از شخصی‌ترین مسائل همه ما تا عرصه عمومی را در بر می‌گیرد، اما باید پذیرفت که بارزترین جلوه که همواره نماد بیرونی و عینی پیدا می‌کند ویترین مغازه‌ها و نوع پوشش و آرایش در جامعه است که هر روز شکل تازه به خود می‌گیرد.}

^{اما تا به حال فکر کرده‌اید دلیل آن چیست، ریشه‌های آن از کجا آب می‌خورد و اساساً مدگرایی خوب است یا بد؟ بسیارى می‌گویند که مد و روحیه انتخاب لباس یک امر سلیقه‌اى است و نمى‌توان کسى را مجبور کرد که فلان لباس را بپوشد یا آن را انتخاب کند و تنها چیزى که قدرت دارد فرد را مجبور به انتخاب لباس خود کند «مد» است.}

^{ریخت  گرایی برای انسان خود شیفته* رابطه صمیمی بین فرزندان و والدین و توجه به نیازهای آنان، باعث می شود نوجوان و جوان در انتخاب الگوهای اجتماعی و تبعیت از دیگران آگاهانه عمل کند.}

^{آنچه به عنوان «مد» چهره انسانها را به ویترین هایی از انواع و اقسام رنگها و طرحهای مختلف در قالب کفش، لباس، آرایش و … تزیین می کند،چیزی نیست که فقط به محدوده زمانی و مکانی خاصی مربوط شود. در هر مقطعی این پدیده اجتماعی در قالبی خاص ارایه شده و افراد بسیاری را تحت تأثیر قرارمی دهد. البته در صورت افراط در این موضوع به زشت و زیبا بودن آن توجهی نمی شود، در چنین حالتی افراد بیشتر به شکلی درمی آیند که در ژورنالها، مجلات و فیلم ها(تبلیغاتی، نمایشی و سینمایی) دیده می شوند که با واقعیتهای آن جامعه تفاوت فاحشی دارند .
گرایش به مد دلایل متفاوتی دارد که یکی از آنها نیاز سنی است و در مقطع خاصی از دوران زندگی انسانها رخ می دهد. نیاز به جلب توجه، تمایل به همنوایی با همسن وسالان و همرنگ جماعت شدن خاص سنین نوجوانی و جوانی است که زمینه های لازم را برای بروز چنین پدیده یی به وجود میآورد.
چرا که افراد به دنبال یافتن یک هویت فردی و اجتماعی مقبول در نزد دیگران هستند و تصور می کنند بزرگ شده اند و باید دارای طرز تفکری متفاوت از والدین خود باشند. درواقع نوجویی نیاز نوجوانان است و آنها می خواهند قالب های خود را بشکنند و یک آدم جدید باشند که این موضوع در شیوه لباس پوشیدن، طرز تفکر، در به کار بردن لغات و اصطلاحات مخصوص و افکار و نگرشها ظهور پیدا می کند.
دومین علت، شخصیت افراد است، برخی افراد به دلیل مشکلات روانی که ریشه در خانواده، تربیت و رفتار پدرومادر دارد، دارای شخصیت های خودشیفته، هیستیریک و ضد اجتماعی هستند که نوعی بیماری محسوب می شود که اینگونه افراد به نوعی خود را بهتر و زیباتر از سایرین می دانند و می می خواهند همیشه در تقابل با جامعه باشند.نقش خانواده و تبعیت از خلأهای عاطفی
اگر رابطه یی که پدر و مادر با هم دارند براساس محبت و صمیمیت باشد و در ارتباط با فرزندان هم این رابطه حفظ شود، در خانواده تعادل ایجاد می شود محیط سالم و عاطفی برای رشد کودک به وجود خواهد آمد. در چنین شرایطی کودک مورد پذیرش و احترام پدرو مادر قرارمی گیرد، استقلال رأی به او داده می شود، به نیازهای او توجه می شود، به همین لحاظ چنین فردی با تربیتی درست و با اعتماد به نفس بالایی در شرایط نوجوانی و بحران سنی تحت تأثیر گروه همسالان و دوستان خود قرارنمی گیرد، ضمن اینکه درانتخاب الگوهای اجتماعی و تبعیت از دیگران، حساب شده و آگاهانه عمل می کند، البته باید تفاوتهای فردی و ظرفیتهای روحی افراد را هم در نظر گرفت. چرا که بعضی از نوجوانان و جوانان با وجود تربیت نه چندان خوب، فرزندانی خوب می شوند که این موضوع به شخصیت و منش خود افراد مربوط است.
متأسفانه در شرایط فعلی نوجوانان به دلیل نداشتن انگیزه و هدف و الگوی مناسب در وضعیت نامشخصی به سر می برند. حتی خانواده ها برای جوان و نوجوان خود راه و هدف مشخص راترسیم نمی کنند. در این میان بعد از والدین، مدارس و دانشگاهها در ایجاد انگیزه و هدف وظیفه حساسی دارند، ضمن اینکه در ارایه الگوی مناسب نقش خانواده و رسانه های جمعی، خصوصاً رادیو و تلویزیون بسیار اساسی است. اگر چنین شود بی تردید نوجوانان و جوانان حساب شده تر عمل خواهند کرد و مشکلات این چنینی پیش نخواهد آمد.نقش مسؤولان در عدم گرایش به مدگرایی
می توان با آموزش دادن و برگزاری کلاسهای گروهی، نوجوانان و جوانان را از چگونگی گرایش افراطی به این پدیده اجتماعی و پیامدها و اثراتی که این موضوع می تواند در جامعه داشته باشد، آگاه کرد و شناخت لازم را در این زمینه ارایه نموده چرا که شناخت نیازها مهم است و راهکار مناسب برای کنترل و ارضای این نیازها مهمتر است. بنابراین سرکوب نامناسب و برخورد بانیازها که گرایش به مد هم جزو آن است درست نیست. ضمن اینکه فراهم کردن مراکز فرهنگی و تفریحی از دیگرنکاتی است که می بایست در این خصوص به آن توجه شود. در حال حاضر در سطح شهر و کشور مراکزی از این قبیل وجود دارد، اما هزینه هایی که بابت استفاده از آنها باید پرداخت شود از عهده همه خانواده ها و جوانان ونوجوانان خارج است.
پیامدهای گرایش افراطی به مد خانم ناظمی روانشناس درباره پیامدهای مدگرایی در جامعه می گوید:گرایش به مد اگر در یک چارچوب صحیح نباشد و به صورت افراطی به آن پرداخته شود، پیامدهایی چون بی بند و باری، بالا رفتن آمار طلاق (در میان افراد بزرگسال و حتی جوانان که گرایش افراطی به مد دارند) ارایه الگوهای نامناسب در جامعه برای نوجوانان و لاابالی گری خواهد بود که آثار سوء آن در نهایت گریبان جامعه و خانواده ها را می گیرد.دختر ۲۲ساله دانشجویی می گوید: خود من پوششی را انتخاب می کنم که علاوه بر سادگی و جلب توجه نکردن، قدیمی هم نباشد، البته هر کسی سلیقه یی دارد، ولی بعضی ها فکر می کنند تابع مد بودن نشانه روشنفکر بودن و پیشرفت است. در صورتی که اصلاً اینطور نیست به نظر من برخوردی که با این افراد می شود هم درست نیست، چون اغلب به جای منع از این کارها، افراد را به گرایش بیشتر به سمت مد ترغیب می کند.خانم دیگری که به اتفاق دختر خود برای خرید آمده است، می گوید: نمی دانم بعضی ها چرا از آنچه که در ژورنالها، مجلات و برنامه ها (تلویزیون ـ ماهواره) می بینند، تقلید می کنند. آنها اصلاً به این موضوع فکر نمی کنند که با ارزشهای جامعه شان در تضاد است و جلوه بدی دارد. باید بگویم وضعیت پوشش بعضی از خانم ها و تیپ های خاص (با ریش و سبیل هایی) که برخی از پسران جوان دارند از حد هم گذشته و چهره بدی پیدا کرده است. خود من در موقع خرید به زیبایی و شیک بودن خیلی اهمیت می دهم، البته طوری که با شرایط جامعه هم سازگار باشد. البته این راهم بگویم که برخی از سازمانها در خصوص ورود اینگونه اجناس به بازار (چه آنهایی که از کشورهای دیگر وارد می شود و چه آنهایی که در داخل کشور تهیه می شود) مقصر است. به هر حال باید نظارت و کنترلی در این خصوص صورت گیرد.پسر جوانی که فروشنده پوشاک است، می گوید: متأسفانه بعضی از افراد جنبه و ظرفیت ندارند و از شرایط به وجود آمده سوءاستفاده می کنند، ضمن اینکه برخی ها برای اینکه ابراز وجود کنند و مثل دیگران باشند، از آنها تبعیت می کنند. خودمن به زیبایی و شیک پوشیدن خیلی اهمیت می دهم اما به شرطی که آنچه انتخاب می کنم باعرف جامعه درتضاد نباشد. در این میان بعضی ها با روی آوردن به تیپ های مختلف و پوشیدن لباسهای مد روز سعی در جلب توجه دیگران دارند که این مسأله مشکلاتی هم به بار خواهد آورد. ضمن اینکه مشکلات اقتصادی اجتماعی و … نیز باعث به وجود آمدن شرایط گرایش به مد هم می شود. فکر می کنم اگر در چنین شرایطی امکانات تفریحی با هزینه های کم و محدودیت کمتر وجود داشته باشد که فرد اوقات بیکاری اش را در چنین مراکزی سپری کند، کمتر به این روشها متمایل می شود.وی درادامه افزود: درخصوص کاری که دارم ، باید بگویم که فروشندگان به فروش بیشتر اهمیت می دهند، بنابراین فرقی نمی کند شلواری که می فروشند کوتاه باشد یا بلند، اگرچه خودم هم اینگونه لباسها را قبول ندارم. البته این را هم بگویم که درچند روز اخیر درخصوص عدم فروش اینگونه اجناس تذکراتی به ما داده شده است ، ولی به نظر من این شیوه مناسبی نیست.}

^{بی تردید تمایل به خودآرایی و آراسته کردن خویش، یک امر فطری و از ضروریات زندگی اجتماعی و روابط انسانی است، زیرا انسان بطور طبیعی از آنچه ایجاد نفرت و کراهت در دیگران کند بیزار است. اما اگر این خودآرایی وگرایش به نوگرایی درچارچوب درستی نباشد واز روی غفلت از مسیر طبیعی وصحیح خود خارج شود، در درجه اول به خودنمایی و درمراحل بعدی به پیامدهایی که اشاره شد ، منجر خواهد شد که بی تردید دامنه سوء آن گسترده خواهد بود و گریبان جامعه را خواهد گرفت. باتوجه به اینکه نیاز به تنوع و نوگرایی درمقطعی از دوران زندگی انسانها یعنی نوجوانی و جوانی طبیعی است ، لذا می توان آموزشهای لازم را از طریق مراکز فرهنگی ، مدارس ، رسانه های جمعی ، مراکز مشاوره به نوجوانان و جوانان داد تا ضمن شناخت بیشتر ارزشها و هنجارهای جامعه به اثرات مخرب گرایش افراطی به مدگرایی آگاه و مطلع شوند تا قشرعظیم نوجوانان و جوانان و حتی بزرگسالان گرفتار طعمه های فرهنگی وارداتی نشوند. بی تردید دراین راه رفتار درست والدین در درجه اول اهمیت قرار دارد تا با ارتباط صمیمی و دوستانه متقابل بین فرزندان و پدر ومادر این خواسته زودتر به سرمنزل برسد. البته از آنجایی که «مد» پدیده اجتماعی است ، همکاری ومساعدت همه جامعه وسازمانها و مراکز مربوطه درکنترل وضعیت موجود بدیهی و روشن است.}

مطلومیت مردم فلسطین

مظلومیت مردم فلسطین

این شنیدستم زاخبار جهان                                            ظالم آدم کشی است در این زمان

نام اوست اسرائیل خبیث                                                  تشنه خون است به خون ما دحریص

می کشد او کودکان بی دفاع                                             پیر مردان و زنان بی سلاح

می زنند و می کشند و خانه ویران می کنند                   این جنایت ها به این خلق مسلمان می کنند

ای جنایت پیشه پست پلید                                                    پست تر از خولی شمرو یزید

ای تر فدار حقوق بی بشر                                                    چشم خود بستی ،کری ، بشنو خبر

توله ات د ارد جنایت می کند                                               انگلیس از او حمایت می کند

ای اوباما ای  خل بی دست وپا                                                 تو مکن از شمر دورانت  دفاع

عاقبت زین کار پشیمان می شوی                                             در گیر خشم یتیمان می شوی

ای مسلمانان طبل جنگ بر پا کنید                                      فکر آزادی آن مسجد الاقصی کنید

آنقدر خونها بریزید از پلیدان جهان                               تاکه خشنود گردد مهدی صاحب زمان

پرورش زنبور عسل

یکی از مشاغل خوب و بدون درد سر پرورش زنبور عسل است که با هزینه کم در حد یک میلیون میتوان شروع کر د وهزینه اولیه را در اولین سال برداشت عسل تامین نمود پرورش زنبور عسل را میتوان از 2یا 3 کندو شروع کرد یک کار جنبی و آرامش بخش در دل طبیعت خداوند

مکانهای تاریخی فرهنگی شهر سه قلعه